پاسخ برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گاوزبان (borago officinalis l) به محلول پاشی نانو ذرات تیتانیوم

گیاه گاوزبان از نظر دارویی از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین، اثر تیمارهای متفاوت نانو ذرات تیتانیوم (0/01، 0/03 و 0/05%) و تیتانیوم غیرنانو در مراحل مختلف رشد گیاه بر روی ویژگی­ های مورفوفیزیولوژیکی گاوزبان در مراحل 5-4 برگی، گلدهی و 15 روز پس از گلدهی، طی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1391 در مزرعه کشاورزی روستای رمنت، شهرستان بابل از استان مازنداران اجرا گردید. نتـایج این مطالعه اختلاف معنی­ داری را برای صفات مورد مطالعه در تیمارهای مختلف تیتانیوم، زمان مصرف و اثرات متقابل بین آنها نشان داد. صفات وزن تر برگ، وزن خشک برگ و وزن تر ساقه در سطح احتمال 1% و صفات ارتفاع بوته، وزن خشک ساقه، وزن تر بوته و وزن خشک بوته در سطح احتمال 5% اختلاف معنی­ داری را در اثرات متقابل تیمارهای تیتانیوم و زمان مصرف آنها نشان دادند. بیشترین ارتفاع بوته، وزن خشک برگ و وزن تر و خشک کل بوته از تیمارهای مربوط به نانو ذرات تیتانیوم و در زمان پس از گلدهی و بیشترین وزن تر برگ، وزن تر ساقه و وزن تر کل بوته در تیمار مربوط به تیتانیوم غیرنانو و در زمان گلدهی حاصل شدند. آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز کمترین میزان را در تیمار نانو تیتانیوم 0/01% و در زمان 15 روز بعد از گلدهی نشان داد. به­ طورکلی نتـایج این مطالعه نشـان می­ دهد که اختلاف معنی­ داری بین تیمارهای تیتانیوم غیرنانو و نانو ذرات تیتانیوم، خصوصاً در زمان اعمال آنها در گاوزبان، وجود دارد. تیمارهای مورد استفاده تیتانیوم غیرنانو در زمان گلدهی و نانو ذرات تیتانیوم در زمان بعـد از گلدهی می­ توانند در افزایش عملکرد سرشاخه­ های گلدار گاوزبان مؤثر باشند.